Техничките уреди генерално траат колку што е законската гаранција од две години, по што се расипуваат.
Купувањето нов производ обично е поисплатливо отколку поправка која често „држи вода само додека мајсторите не си заминат“. ЕУ одлучи да застане на патот на оваа практика.
Европскиот парламент и Советот на ЕУ на крајот на минатата недела постигнаа политички договор за директива со која на потрошувачите ќе им се обезбеди т.н. право на поправка на производот, не само за време на траењето на законската гаранција, туку и по нејзиното истекување и по пристапни цени.
Од производителите ќе се бара да ги поправаат вообичаените апарати за домаќинство, како што се машините за перење и миење садови, правосмукалките, фрижидерите, па дури и паметните телефони, а за тоа ќе треба да ги информираат потрошувачите. Списокот на производи ќе се проширува со текот на времето. Потрошувачите ќе имаат право на уред за замена додека поправката е во тек, или може да се одлучат за поправен производ како алтернатива. По поправка на уредот, гаранцијата ќе биде продолжена за една година.
Известувачот на Европскиот парламент, Рене Репаси, истакна дека во иднина ќе биде полесно и поевтино да се поправаат производите наместо да се купуваат нови, скапи. На овој начин, граѓаните се охрабруваат да го продолжат животниот век на производот со негова поправка, што ќе го поттикне и развојот на услужниот сектор, ќе го намали отпадот и ќе промовира поодржливи деловни модели.
Политичкиот договор допрва треба да биде формално потврден од Европскиот парламент и Советот на ЕУ пред да стане закон. Земјите-членки ќе имаат две години да го транспонираат во националното законодавство. Тешко е да се процени кога Србија би можела да ги спроведе овие прописи.
Според Марко Драгиќ, правен советник во Националната организација на потрошувачи на Србија (НОПС), оваа обврска важи само за членките на ЕУ.
„Би било за пофалба тој модел што поскоро да се имплементира во нашето законодавство, поради неславната практика производот често да пробива ден по истекот на гаранцијата“, вели Драгиќ.
„Но, нашата земја, за жал, ја нема таа обврска. Србија сигурно, во процесот на пристапување, ќе го усогласи своето законодавство со овие европски регулативи кога таа област ќе дојде на ред“, додава тој.
Тој посочува дека новата директива индиректно ќе ги принуди производителите да произведуваат поквалитетни производи, со што ќе траат подолго, а потрошувачите ќе бидат подобро заштитени.
Според договорот постигнат меѓу Европскиот парламент и Советот на ЕУ, предвидено е формирање на бесплатна интернет платформа каде што потрошувачите ќе можат да се поврзат со давателите на услуги и на тој начин да ги споредат цените и да бараат подобри понуди.
Минатата година Европската комисија предложи нов закон со кој на потрошувачите им се дава право да ги поправаат своите уреди, долго откако ќе истече гаранцијата. Во тоа време, таа објави дека нејзиниот предлог ќе заштеди околу 18 милиони тони јаглерод диоксид во текот на 15 години, додека на потрошувачите ќе им заштеди 176 милијарди евра.